x

IMUNOLOGJIA – KAPITULLI 5 

STRUKTURA DHE FUNKSIONI I IMUNOGLOBULINEVE- ANTITRUPAT 

Izotipet, allotipet dhe idiotipet

Dr Gene Mayer
Department of Pathology, Microbiology and Immunology
University of South Carolina
Columbia

Përktheu: 
Dr Bashkim Kadriu

Postdoctoral Research Associate, Psychiatric Institute (MC912), University of Illinois at Chicago, 1601 West Taylor Street #232

Chicago, IL

OBJEKTIVAT E MËSIMIT

Shpjegimi i bazës strukturore të imunoglobulinave izotipike, allotipike dhe idiotipike.

Përshkrimi i përdorimit praktik të izotipeve, allotipeve dhe idiotipeve.

FJALET KYÇE
Izotipet
Allotipet
Idiotipet
Alelet kodominante
Përjashtimi alelik

Përkufizimi
Izotipet jene determinatat antigjenike që karakterizojnë klasat dhe nënklasat e zinxhirëve të rënde si dhe tipet dhe nëntipet e zinxhirëve të lehtë.

Nëse IgM humane injektohen ne lepur, atëherë ai do t’i njohë determinantat antigjenike në zinxhirin e rënde dhe të lehte dhe do të fillojë prodhimin e antitrupave kundër tyre. Nëse ai antiserum absorbohet me IgG humane, antitrupat ndaj determinanteve te zinxhirëve tëe lehtë si dhe çdo determinante të përbashkët ne mes të IgM dhe IgG do te largohet dhe si rezultat antiserumi do të reagojë vetëm me IgM humane. Në fakt, antitrupat do të reagojnë vetëm me regjionin konstant te zinxhirit m. Antitrupat ndaj regjionit variabil janë të rrallë ndoshta për faktin se vetëm pak kopje të  secilit regjion variabil janë te prezantuara në IgM, kështu që imunizimi efektiv nuk mund të ndodh. Determinantat që janë të njohura për antitrupat e tillë janë quajtur determinanta izotipike, ndërsa antitrupat kundër këtyre determinanteve janë quhen antitrupa anti-izotipik. Secila klasë, nënklasë, tip dhe nëntip i imunoglobulinave e ka rregullimin e veçantë të determinanteve izotipike.

Lokacioni
Izotipet e zinxhirëve të rëndë gjinden në pjesën Fc të regjionit konstant të molekulës, kurse izotipet e zinxhirëve të lehtë gjinden në regjionin konstant. Lokacioni i determinanteve izotipike është ilustruar në figurën 1.

Përhapja

Izotipet gjinden tek TË GJITHË individët normal të llojit. Prefiksi Izo do të thotë i njejtë në të gjitha llojet. Disa individë me mungesë imuniteti (imunodeficience) mund te kenë mungesë të një ose me shumë izotipeve, por individët normal i kanë të gjitha izotipet.

Rëndësia

Antitrupat kundër izotipeve përdoren për kuantifikimin e klasave dhe nënklasave të Ig në sëmundje të ndryshme, në karakterizimin e leukemisë së limfociteve B dhe në diagnozën e sëmundjeve imunodeficitare.

Përkufizimi

Allotipet janë determinantat antigjenike të specifikuara nga format alelike të gjeneve të Ig.

Allotipet paraqesin ndryshim të lehtë në sekuencën (renditjen) aminoacidike të zinxhirit të rëndë ose zinxhirit të lehtë tek individë të ndryshëm. Edhe ndryshimi i qoftë vetëm një aminoacidi i jep shprehje një determinante allotipike. Megjithatë, në shumicën e rasteve kemi të bëjmë me zëvendësime të shumë aminoacideve.

Ndryshimet allotipike detektohen duke përdorur antitrupat e drejtuar kundër determinanteve allotipike. Këta antitrupa mund të përgatiten duke e injektuar formën e Ig prej një personi në një tjetër. Në praktikë, megjithatë kundërserumi anti-allotipik përfitohet prej grave të cilat kanë patur shtatzëni të shumta, prej njerëzve te cilët kane marrë transfuzione gjaku ose prej pacientëve me artrit reumatik.

Lokacioni

Tek mashkulli, ndryshimet allotipike janë të lokalizuara ne regjionin konstant te zinxhirëve të rëndë dhe të lehtë, siç është ilustruar ne Figurën 2.

Përhapja

Allotipet individuale gjinden në anëtaret individual të një lloji. Të gjitha allotipet nuk janë gjendur tek te gjithë anëtaret e një lloji. Prefiksi Allo  d.m.th. i ndryshëm në individët brenda llojit të njejtë.

Allotipet Ig humane

Nomenklatura  - Allotipet Ig njerëzore janë emëruar në bazë të zinxhirit të rëndë ose të lehtë në të cilin janë lokalizuar. Kështu që, një allotip në njërin zinxhir të rëndë te Gama 1 i është dhënë emri : G1m (3). Një allotipi në njërin zinxhir të lehtë Kappa i është dhënë emri Km (1) . Tabela 1 rendit disa allotipe humane.

Rëndësia

Monitorimi i transpalantit të palcës së eshtrave
Transplantatet e palcës së eshtrave që prodhojnë një allotip të njejtë prej marrësit mund të përdoren për të monitoruar transplantatin.

Mjekësia ligjore
Km dhe  Gm allotipet janë të detektueshme në ngjyrosjet e gjakut dhe semenit dhe janë te dobishme për mjekësinë ligjore.

Testimi i atësisë
Allotipet e imunoglobulinave janë një nga karakteristikat qe përdorën në rastet ligjore të përcaktimit të atësisë.

Përkufizimi
Determinantat e veçanta antigjenike që prezantohen në një molekulë antitrupi individual ose në molekulat me specificitet identik.

Specificiteti identik –  nënkupton se te gjitha molekulat e antitrupave kanë saktësisht të njejtat regjione hipervariabile.

Determinantet antigjenike të krijuara nga kombinimi i pjesëve të antitrupit janë quajtur antitrupat anti-Id. Idiotipet janë determinanta antigjenike të krijuara nga regjionet hipervariabile të një antitrupi dhe antitrupave anti-idiotipik janë këta që janë të drejtuar kundër regjioneve hipervariabile të një antitrupi.

Për t’i kuptuar idiotipet, është e dobishme që të kuptojmë se si zbulohen ato.

 

DNP-BSA		Raca A		anti-DNP Ab
Antitrupat kundër pjesës kombinuese te anti-DNP Ab		Raca A		anti-DNP Ab e pastruar
Një antigjen, në këtë rast hapteni dinitrofenol, është injektuar tek miu dhe antitrupat (kundër DNP-së) janë prodhuar. Ky antitrup mund te purifikohet (pastrohet) deri në homogjenitet dhe të injektohet tek miu tjetër i racës së njejtë. Shumica e epitopeve në një antitrup do të shihen ne sistemin imunitar te miut të dyte si “ të vetae”; megjithatë, epitopet qe formojnë vendin lidhës për DNP-në (idiotopet – ky është një term qe nuk përdoret shpesh si dhe shpesh përdoret në shkëmbim me idiotipe) do të shihen si të huaj, meqenëse miu i dyte nuk ka qene i injektuar me DNP-BSA. Miu i dyte do ta rrisë sasinë e antitrupave vetëm kundër idiotipeve të pastra të antitrupave anti-DNP. Kështu, që ekzistojnë antitrupat anti-idiotipik. Determinantet antigjenike të krijuara nga regjionet hipervariabile të një antitrupi quhen idiotipe.

Lokacioni
Idiotipet janë te lokalizuara në fragmentin Fab të molekulës së Ig të ilustruara në figurën 3. Specifikisht, ato janë të lokalizuara në ose afër regjionit hipervariabil të zinxhirëve të rëndë dhe të lehtë. Në shumë raste, determinantat e tashme antigjenike (p.sh. idiotipi) mund të përfshijë disa nga radikalet që gjinden pranë regjionit hipervariabil. Idiotipet janë zakonisht determinanta të krijuara nga të dy zinxhirët e rëndë dhe të lehtë të regjionit hipervariabil; megjithatë nganjëherë zinxhirët e rëndë dhe të lehtë te izoluar mund ta shprehin idiotipin.

Rëndësia

Shënjuesi (markeri) për regjionin V
Idiotipet janë shënjues të dobishëm për një regjion të veçantë variabil.

Rregullimi i përgjigjes imunitare
Ekzistojnë të dhëna se përgjigja imunitare mund të rregullohet nga anti-Id antitrupat e drejtuar kundër Id vetanake.

Vaksinat
Ne disa raste, antitrupat anti-idiotipik aktualisht stimulojnë B qelizat të prodhojnë antitrupa dhe kështu ata mund të përdorën si vaksina. Nga kjo qasje është duke u bërë përpjekje që të imunizohemi kundër mikrobeve patogjenë shumë të rrezikshëm, të cilët nuk mund te përdorën ne mënyrë te sigurtë si vaksina.

Vaksinat anti-idiotipike

 

Trajtimi i tumoreve te limfociteve B
Antitrupat anti-idiotipik të drejtuar kundër një idiotipi në qelizat B malinje mund të përdoren për të mbytur qelizat e tilla. Mbytja ndodh për shkak të fiksimit të komplementit ose për shkak të ngjitjes së molekulës toksike në antitrup.

 

Kthehu në seksionin e imunologjia të Microbiology and Immunology On-line

faqja së fundi e ndërruar në  Sunday, February 15, 2015
faqja mbahet nga  Richard Hunt