x x

INFECTIOUS DISEASE BAKTERIYOLOJİ İMMÜNOLOJİ MIKOLOJI PARASITOLOGY VİROLOJİ

 

 

MİKOLOJİ – BÖLÜM ALTI

DİMORFİK MANTARLAR

Dr Art DiSalvo
Emeritus Director, Nevada State Laboratory
Emeritus Director of Laboratories, South Carolina Department of Health and Environmental Control

Çeviren.
Prof. Dr. Mustafa Demirci

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi,
Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji A.D. İzmir, Türkiye

 

 

TURKISH
ALBANIAN

Let us know what you think
FEEDBACK

SEARCH
  
 

 

 

BLASTOMİKOZ (Blastomyces dermatitidis)

Sistemik mantarların çoğunun doğada yaygın bulunduğu belirli bir nişi (bölgesi) vardır. Blastomyces dermatitidis organik atıklar içeren (çürüyen ağaçlar, hayvan dışkısı, bitki materyali) toprakta bulunabilir ve insanlar; yakacak odun toplarken, eski binaları yıkarken veya toprakla işlenen diğer açık hava faaliyetlerinde enfekte olurlar. Ekolojik niş yanı sıra, sistemik enfeksiyonlara neden çoğu mantarlar sınırlı bir coğrafi bölgede sıklıkla görülürler. Blastomikoz Şekil 1- 4) kuzeydoğu Amerika (Şekil 5) ve Afrika'da görülür. Blastomikoz olan hastaların büyük çoğunluğu, güney Carolina devletinin kuzey kesiminde güz hattının yukarısında (Augusta, GA, Aiken, Columbia, Cheraw, Raleigh, NC) enfekte olmaktadır.

 

blast3.jpg (23891 bytes) Şekil 1
Blastomikoz deri lezyonları
 
 

blast4.jpg (71255 bytes)  Şekil 2
Blastomikoz deri histopotolojisi. Tomurcuklanan Blastomyces dermatitidis nötrofiller tarafından sarılmıştır.

CDC
 

blast1.jpg (48328 bytes) Şekil 3
Blastomyces dermatitidis, geniş tabanlı tomurcuklanma gösteren maya hücresi, blastomikoz ayak lezyonundan smear.
ASCP/Atlas of Clinical Mycology II / CDC
 

blast5.jpg (53269 bytes) Şekil 4.
Blastomikoz histopatolojisi. Blastomyces dermatitidis maya hücresi geniş tabanlı tomurcuklanma yapıyor. Methenamin gümüş boyası. Afrikalı olgu. CDC
 
blast2.jpg (79668 bytes)  Şekil 5
Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusu ve Kanada'da blastomikoz vakalarının dağılımını gösteren harita.
CDC
 

Şekil 6
Blastomikoz
Bu AP akciğer grafisi, akciğerde Blastomyces dermatitidis'in neden olduğu, Blastomikoz sonucu infiltratları göstermektedir. Bir semptomatik blastomikoz enfeksiyonu (vakaların %50), genellikle ateş, titreme, balgamlı öksürük, kas ağrısı, eklem ağrısı ve yan ağrısı ile grip benzeri hastalık olarak görülür.
CDC/Dr. Hardin
 

Blastomikoz yavaş ilerleyen kronik gronülamatöz ve süpüratif bir enfeksiyondur. Akciğer ve deri (Şekil 1) tutulumları yaygın olsa da kemik, prostat ve diğer organ tutulumları da görülebilmektedir. Sıklıkla blastomikoz deri veya bir akciğer hastalığı olarak görülür. Deri Lezyonu (genellikle kendini sınırlayan) primer bir lezyon olabildiği gibi (sistemik yayılım sonucu) sekonder olarak da oluşabilmektedir. Akciğer lezyonu olan hastalarda, tüberkülozda da görülen ateş, balgamlı öksürük, gece terlemeleri, iştah kaybı ve kilo kaybı görülmektedir. Bu belirtiler tüberküloza benzesede, bu hastalık değildir. Radyolojik inceleme (Şekil 6) açıkca bir akciğer hastalığını gösterir. Klinisyenin spasifik tanı yapabilmesi hastalığın farkında olmasına bağlıdır. Mikrobiyoloji laboratuvarı mantar kültürü ve özellikle Blastocystis aranması konusunda uyarılmalıdır, aksi takdirde sadece rutin “kültür” için gönderilen balgamda, gerekli inceleme yapılmayacağı için mantar üretilemez. Bazı hastalar subklinik olarak, grip benzeri semptomlar ile hastalığı geçirebilmektedir. B. dermatitidis deri abselerinden elde edilen püy içerisinde KOH preparatında gözlenebilir. Deri lezyonu merkezi iyileşen ve periferinde mikro abseler oluşan granülamatöz lezyondur. Bir bisturi ile mikroapsenin üstünden çentik atılarak elde edilen pürülan irin örneğinden, KOH ile mikroskobik incelemeyle, 5 dakika içinde tanı konulabilir. Bu organizma geniş bir taban üzerinde (Şekil 2-4) tek bir tomurcuk ile çift kontürlü duvar görünümü ile karakteristiktir. B. dermatitidis'in spesifik virulans faktörü yoktur. Laboratuvar örnekleri hastalığın kliniğine bağlıdır: deri lezyonları varsa deri kazıntısı veya irin, akciğer tutulumu varsa, balgam gönderilmelidir. Diğer örnekler biyopsi materyali ve idrar sayılabilir. Genellikle prostat enfekte olduğu zaman organizma idrardan izole edilebilir.

Mikoloji

Mikrobiyoloji laboratuvarından mantar kültürü istendiğinde ve önemli patojenik mantarların çoğunluğu dimorfik olduğu için, laboratuvarda 25 derecede ve 37 derecede kültürleri yapılır.

B. dermatitidis kültürü 25 derecede, 2 - 3 haftada üreyebilir ve SDA da beyaz pamuğumsu miçelleri olan koloniler oluştururlar. Bir çok mantar türü SDA’a ekilebilir ve üretilebilir. Mikroskopik olarak, misel ve mikrokonidiyaları belirgindir. Ancak, mikrokonidiyaların ayırıcı özellikleri yoktur ve tanı koydurucu değildir. Diğer saprofit ve patojen mantarlara benzer konidiyaları vardır. 37 derece C'de, maya şekilde, 7-10 gün içinde ürerler. Bu üreme, açık kahverengi bir renk ile tereyağı kıvamında, düzgün, yumuşak bir koloni olarak görünür. Mikroskopik olarak kalın duvarlı tipik maya şeklini ve geniş tabanı olan bir tek tomurcuk görürüz. Bu, geniş tabanlı tomurcuklanma, bir temel B. dermatitidis özelliğidir ve tanı için önemlidir. Hücrelerin çapı 12-15 mikrondur. Bu maya kolonileri tekrar, 25 derece C'de 3-4 günden-bir kaç hafta kadar inkübe edildiklerinde küf şekle dönüşürler. Benzer şekilde, küf şeklinde üreyenlerde, 37 derece C'de maya formuna dönüştürülebilir. Geçmişte dimorfik mantar tanımlamak için tek yol, üreyen koloniyi diğer biçime dönüştürmek şeklindeydi, şimdilerde küf şeklinde üretilen (daha kolay üretilir) mantar izolatlarını, birkaç saat içinde bir DNA probu ile teyit etmek mümkündür.

Histopotoloji

B. dermatitidis hem granülamatöz hemde süpüratif doku reaksiyonu oluşturur.

Seroloji

Blastomikoz tanısında kullanılan 3 farklı test vardır:

  • İmmundiffüsyon test (precipitin). Hastalık geçirenlerde 2-3 hafta sonra pozitifleşir. Blastomikoz olan hastaların %80’inde pozitiftir. Pozitif olduğunda %100 (spesifik) özgüldür.
  • Kompleman Fiksasyon (KF) test. Bu test hastalığın başlangıcından sonraki 2-3 ayda gelişen antikorları saptayabilir. Ölçülebilir bir antikor yanıtı için uzun süre gecmesi yanı sıra, K-F testinin diğer bir dezavantajı da başka fungal enfeksiyonlar (koksidioidomikozis, histoplazmoz) ile çapraz reaksiyona girmesidir. Avantajı bir nicelik testi olmasıdır. Hekim, antikor titresini takip ederek hastanın tepkisini izleyebilir.
  • Enzim immunoassay (EIA). Mikolojistler tarafından karışık bir kabulle ikinci deney durumuna geldi. Bununla birlikte, test uygulaması kolaydır ve hastalık sürecinde antikor erken tespit edilir.

Amphotericin B tedavide kullanılan ve toksik etkileri olan bir antifungaldir. Yan ektilerinden dolayı hastanede intravenöz olarak birkaç hafta kullanılmalıdır. Itraconazole son zamanlarda orta şiddetli vakalarda kullanılmaktadır. Voriconazole ümit vericidir.
 

 

Figure 7
Spores of Histoplasma
Dr Arthur DiSalvo

HİSTOPLAZMOZ (Histoplasma capsulatum)

Histoplasmosis, kemik iliği, akciğer, (Şekil 12-17) karaciğer ve dalak tutlumu ile gözlenebilen retikuloendotelyal sistemin tutulduğu bir sistemik infeksiyondur. Çocuklarda ilk bulgu hepatosplenomegali olmasına karşın erişkinlerde ilk belirti akciğer infeksiyonu belirtileridir. En yaygın görülen fungal enfeksiyonlardan birisidir. ABD’de Güney Carolina’nın özellikle kuzeybatısında sıklıkla görülür. Mantar ekolojik olarak, karatavuk kuşlarının yaygın olduğu bölgelerde, yarasaların bol olduğu yerlerde ve tavuk kümeslerinde bulunmaktadır. Tipik olarak bunların dışkısını bahçesine yayan kişilerde 3 hafta sonra akciğer infeksiyonu gelişmektedir. Güney Carolina'da buldozerlerle karatavuk tüneklerinin bulunduğu, kamışlıkları temizleyen işçilerde birkaç salgın olmuştur. Bu olayda, çalışanlar ve seyredenler maruz kalan herkes, histoplazmoz olmuştur. Histoplasmosis Meksika’da yarasaların çok bulunduğu mağaralarda bunların dışkılarını toplayan insanlarda da görülmektedir. Endemik bölgelerde hastalık %95 asemptomatik olarak gelişmektedir. Hastalığın tanısında kuş veya tavuk gübresi ile uğraş, serolojik testler veya deri testi önemlidir. Hastalık belirtisi veren hastalarda; akut pulmoner hastalık, kroner pulmoner hastalık veya yaygın hastalık olmak üzere 3 formda görülür. Akut pulmoner form (grip benzeri hastalık) genellikle kendiliğinden iyileşse de yaygın form eğer tedavi edilmezse genellikle fetaldir. Hastalarda nefes darlığı ve produktiv öksürük ilk bulgulardır. Balgam prülan veya kanlı olabilir. Hastalarda anoreksia, kilo kaybı ve gece terlemeleri gözlenebilir. Burada da bulgular tüberkuloza benzer ve akciğer grafiside tüberkulozla karıştırılabilir. Günümüzde radyologlar akciğer grafisinde bu hastalıkları ayırt edebilir (histoplazmoz genellikle bilateral intertisyal infiltratlar şeklinde görülür.). Histoplazmoz esas olarak doğu ABD'de yaygındır. Güney Carolina'da, donanma acemi askerlerinde, 17 ila 21 yaşlarında, beyaz erkeklerden oluşan bir bölge sakinleri arasında gerçekleştirilen bir histoplasmin deri testi araştırmasında, fazla sayıda pozitif deri testleri devletin kuzeybatı kesiminde ortaya çıktı. Güney Carolina Tıp Üniversitesi'nde yapılan tıp öğrencilerinin benzer bir çalışmasında, yaklaşık 25 yıl önce, aynı oranlar görüldü. Deri testleri, serolojik testleri etkilediği için, tanı amaçlı KULLANILMAZ. Deri testleri epidemiyolojik araştırmalar için kullanılmaktadır.

Klinik örnekler hastalığın formuna bağlı olarak laboratuvara gönderilir; akciğer hastalığı varsa balgam veya bronkoalveolar lavaj sıvısı, değişik organlardan yapılan biyopsi materyali. Mantarlar retiküloendotelyal sistemde üreme eğilimi gösterdiği için kemik iliği mükemmel bir kaynağıdır. Aynı zamanda periferik kan da organizma histolojik olarak gösterilebilir. Maya (Şekil 7-11), genellikle, monositler veya PMN'de bulunur. Birçok kez bir kan yaymasında beyaz kan hücresi sayımı yapan zeki tıbbi teknolog histoplazmoz tanısını ilk koyan kişi olabilir. Periferik kanda H. capsulatum, çapı yaklaşık 5-6 mikron, küçük maya gibi görüntülenir. (Blastomyces 12 ila 15 mikron). Mide yıkamaları da akciğer hastalığında üretilen balgam sıklıkla yutulduğu için H.capsulatum kaynağıdır.

Mikoloji

Dimorfizm kültürde 25 derece ve 37 derece ekimi ile gösterilebilir. 25 derecede; SDA da, 2-3 haftada beyaz pamuğumsu koloniler oluştururlar, koloniler yaşlandıkça sütlü-kahverengine dönerler. Küf fazında oluşturdukları etrafı yumru gibi çıkıntıları olan tüberkülat makrokonidiumları (Şekil 7) patognomoniktir. Tüberküller tanı koydurucu olsa da, medikal mikolojistin ayırımını yapabileceği, bazı patojen olmayan türlerde de benzerleri görülebilir. 37 derecede, beyazdan sütlükahverengine kadar değişik renklerde maya formu görülür. Maya formu hücreleri hafifçe oval ve 5-6 mikron büyüklüğündedir ve ayrıcı tanıda özellikleri yoktur. Tanıyı doğrulamak için maya formundan küf formuna veya tersine döndürülür ve DNA probları kullanılır.

Seroloji

Histoplazmozun seroloji tanısı, diğer mikozlardan, biraz daha komplikedir fakat, blastomikoz serolojisinden daha fazla bilgi sağlar.

Dört test vardır:

  • Kompleman Fiksasyon
  • İmmundiffüsyon
  • EIA (antikor)
  • EIA (antijen)

Her bir serolojik testin değişik karakteristik özellikleri olduğu için onlar yararlı şekilde kullanılmalıdır.

Kompleman Fiksasyon testi, organizmanın maya formundan bir ve misel formundan diğer olmak üzere 2 antijeni kullanılabilmesi dışında, blastomikoz için kullanılan gibidir. Bazı hastalar, bir forma tepki verirken ve diğer forma tepki vermemekte, Bazı bireylerde her ikisine de tepki verebilirler. Farklı yanıtların nedeni açık değildir. Bir dezavantajı kompleman testinin, hastalığın başlangıcından sonra yaklaşık 2 ila 3 ayda antikorların geç oluşmasıdır. İkinci dezavantaj diğer mantar enfeksiyonlarıyla çapraz reaksiyona girmesidir. K-F testinin bir avantajı kantitatif olmasıdır, hekim birkaç örneğin titresi gözlemleyerek, hastalığın seyrini takip edebilir. İmmundiffüsyon testinin yorumlanması blastomikozdan biraz daha karmaşık çünkü görünebilir iki bant vardır. H bandı aktif hastalık gösterir ve 2 ila 3 haftada görülürken, M bandı bir deri testi sonucuna veya geçmiş, şimdiki hastalığa işaret edebilir. Bu deri testlerinin neden tanıda kullanılmadığının bir nedeni olabilir. Diğer testleri etkileyebildikleri için tanıda kullanılmaz. Deri testleri, Kompleman Fiksasyon testinide etkileyecektir.

Son zamanlarda, Histoplasma polisakarid antijeni için bir radyoimünodeney geliştirilmiştir. Bir ticari marka olan bu testin sonuçları değerlendirilmektedir. Amfoterisin B tüm yan etkilerine rağmen, tedavi için seçilecek ilaçtır (DOC). Itrakonazol şimdilerde hafif durumlar için kullanılıyor.

 

 
hist3.jpg (30833 bytes) Şekil 8
Histoplazmozlu hastada histopatolojisinde Histoplasma capsulatum maya formları. Bu mantar ısı dimorfizmi gösterir; 25°C de küf formu ve 37°C 'de maya formu. CDC
© Bristol Biomedical Image Archive. İzni ile kullanılmıştır
 

hist4.jpg (44102 bytes)  Şekil 9
Bir çok maya formunda Histoplasma capsulatum içeren histiosit
Dr. D. T. McClenan / CDC
 

hist6.jpg (85496 bytes)  Şekil 10
Açık akciğer biyopsisinde histoplazmoz histopatolojisi. FA boyası Histoplasma capsulatum'un çok sayıda maya hücrelerini göstermektedir.

CDC/Dr. Leo Kaufman, Maxine Jalbert lek1@cdc.gov
 

hist11.jpg (120557 bytes)  Şekil 11
Methenamine silver boyasında Histoplasma capsulatum mantarları

CDC/Dr. Edwin P. Ewing, Jr. epe1@cdc.gov

 

hist8.jpg (53716 bytes) Şekil 12.
Histoplasma capsulatum nedeniyle oluşan fibroseoz akciğer nodülünde kesim yüzeyinin dışında gros patoloji örneği.
ASCP Atlas of Clinical Mycology II / CDC
 
hist7.jpg (22010 bytes) Şekil 13.
Histoplazmoz. Akciğerde hem sıvı seviyesi gösteren, ince duvarlı kavite, hem de miliyer dağılım gösteren akciğer grafisi.
ASCP Atlas of Clinical Mycology II /CDC
 

hist10.jpg (29678 bytes)  Şekil 15
Akciğer grafisinde tek pulmoner nodül gösteren histoplazmoz.
Case 49-03. Mass Gen Hosp Case Records.

CDC
 

hist13.jpg (38268 bytes) Şekil 16
Akut histoplazmozisde klasik kar fırtınası görünümünü gösteren akciğer bilgisayarlı tomografisi
CDC
 

hist9.jpg (51974 bytes)  Şekil 17
Bilgisayarlı tomografide tek pulmoner nodül gösteren histoplazmoz. Olgu 49-01. Mass Gen Hosp Olgu Kayıtları.

CDC

 

cocc1.jpg (65940 bytes) Şekil 18
Genç erişkinlerde, koksidyoidin duyarlılık prevalansının coğrafi değişimini, gösteren ABD haritası.

CDC
 

Şekil 19
Coccidioides immitis - artrokonidya
Dr Arthur DiSalvo
 

 

 


KOKSİDİYOİDOMİKOZ (Coccidioides immitis)

Koksidiyoidomikoz primer olarak bir akciğer hastalığıdır. Endemik bölgelerde %60 infeksiyon asemptomatik olarak geçirilmektedir. Yaklaşık olarak %25 hasta gripal bulgularla hastalığı tedaviye gerek kalmadan geçirmektedir. olmakla birlikte deri ve SSS infeksiyonlarıda oluşturmaktadır. Hastalık tipik akciğer mantar infeksiyonu bulguları; anoreksia, kilo kaybı, öksürük, hemoptizi ve tüberküloz benzeri belirtiler ile görülmektedir. Hastalık diğer mantar infeksiyonlarından az görülsede, SSS infeksiyonu diğer mantar infeksiyonlarından daha sıklıkla oluşmaktadır. C. immitis Amerika kıtasında; sonoran çölünün güneybatısında (Kaliforniya, Arizona, New Meksika, Nevada, Utah ve Teksas) ve kuzey Meksika’da (Şekil 18) bulunur. Aynı zamanda merkez ve güney Amerika’ da küçük bir fokus bulunur.

Çöl toprağı, çömlekler, arkeolojik mezbelelikler, pamuk ve kemirgen tunelleri tümü C. immitis için sığınak limandır. C. immitis 2 yaşam siklusu olan dimorfik mantardır. Organizma SAPROFİTİK siklusu toprakta, PARAZİTİK siklusu insanlar veya hayvanlarda geçirir. Miçeller sonra olgunlaşır ve formlar kendi içinde alternat sporlar oluşur. Artrokonidia sonra serbest kalır toprakta tekrar küf fazında (sekil 19) filizlenir. parasitik siklus insan veya hayvanlarda sporların solunumla yutulması ile başlar, bu sporlardan içersinde yine endosporlar (Şekil 20) olan kesecikler (spherul) oluşmaktadır. Ortam sıcaklığı ve oksijen varlığı etkisiyle dağılım yolu etkilenmetedir. Organizma rüzgar tarafından taşınabildiği için fırtınalarda oldukca geniş olarak yüzlerce mil yayılır. 1978 yılında, Güney Kaliforniya'da olan bir toz fırtınası sonrası, endemik alanın 500 mil kuzeyinde olan Sacramento'da vakalar görüldü. Güney Carolina'da meydana gelen olgular endemik bölgeyi ziyaret etmiş; toprak çömlek alanlarda, yol kenarında tozlu battaniye satın alanlarda veya endemik bölgede konuşlanmış ve maruz kalmış Deniz ve Hava Kuvvetleri personelinde hastalarda genellikle görülür. Güney Carolina tabanında buradan transfer edilenlerde hastalık görülür. Birkaç ilginç vaka Burlington ve Charlotte, NC'de pamuk fabrikalarında meydana geldi. Güneybatı çölde yetişen pamuk, mantar sporları ile kontamine olduğundan, bu ham pamukları işleyen işçiler sporları inhale ettiğinde Koksidiyoidomikoz gelişir.

cocc2.jpg (70559 bytes) Şekil 20A
Toprak örnekleriyle oluşturulan, deneysel fare enfeksiyonunda, Eksuda yaymasında görülen Coccidioides immitis sferülleri.
CDC
 

Şekil 20B
Coccidioides immitis - sferülleri
Dr Arthur DiSalvo
 

Klinik Örnekler

Klinik Örnekler arasında; balgam, deri lezyonlarından apse içeriği, gastrik yıkama, BOS, VE deri lezyonlarından alınan biyopsiler sayılabilir.

Mikoloji

C. immitis dimorfik bir mantardır (Şekil 19-24). 25 derecede, SDA da, 2-3 haftada küf fazında ürerler. Miçellerde karekteristik olan artrokonidiya gelişir. ("Bunlar onları meyveleridir"). Artrokonidia varil şeklinde, (Ortasında geniş, kenarlarda daha dar) bir eşeysiz spordur. Tipik olarak, artrokonidia miselyumdan spor oluşturmayan hücrelerde gelişir. 37 derece C'de, in vitro olarak yetiştirildiğinde, maya formu vardır!!. C. immitis bir dimorfik mantardır; in vivo olarak (püy veya dokuda) patojenik veya sferül olan invaziv formu B görülür. Organizma sferül (30-60 mikron) içinde, çapı 3 ila 5 mikron (sekil 20A ve B) endosporlar ile dolu olarak geliştirir. Bir sferül içinde endosporlar gelişir ve parçalandığında salınırlar. Sferüller ve onlardan salınan endosporlar iltihap ve histolojik kesitler içinde görülürler. Ayrıca, balgamın KOH ile hazırlanmasında da görülebilir. Bu koksidiomikoz için patognomoniktir.
 

 

Histopotoloji

Enflamatuar reaksiyon hem pürülan ve hem de granülomatöz özelliktedir. Son zamanlarda endosporların polimorfonükleer yanıtı uyardıkları görülmüştür. Endosporlar sferüllerden olgun olarak salınırlar, akut reaksiyonla sırasıyla; lenfositler, plazma hücreleri, epiteloid hücreler ve dev hücreler değişimi olur.

 

cocc10.jpg (96662 bytes) Şekil 21
Retroperitoneal bölge koksidiomikozu histopatolojisi. Coccidioides immitis manrarı granülom içinde görülüyor.

CDC/Dr. Edwin P. Ewing, Jr.
epe1@cdc.gov
 
cocc3.jpg (69766 bytes) Şekil 22
Akciğer koksidiomikozu histopatolojisi. Yoğun nötrofil infiltrasyonu ve Coccidioides immitis'in endosporları ile olgun sferülü. CDC/Dr. Lucille K. Georg
 

coss3.jpg (25290 bytes) Şekil 23
Koksidiomikoz histopatolojisi, Coccidioides immitis’in endosporlarıyla sferülü.
Mercy Hosp Toledo OH/Brian J. Harrington
 

cocc9.jpg (48932 bytes) Şekil 24
Akciğer koksidiomikozu histopatolojisinde, Coccidioides immitis'in endosporları ile sferülü gösteren FA boyası. Endosporlar, sferül duvarı boyanmadı.
CDC
 

cocc5.jpg (37245 bytes) Şekil 25
Coccidioides immitis antijenleri aşırı duyarlılık nedeniyle sırt derisi üzerinde eritema nodozum lezyonları.

CDC/Dr. Lucille K. Georg
 

cocc7.jpg (33049 bytes) Şekil 24
Koksidiomikoz sırasında immün yanıt. İmmünologlar tarafından kabul edilen, koksidiomikozda humoral ve hücre aracılı immün yanıtlar arasında etkileşimi gösteren çizgi grafiği.
TX State Chest Hosp/Dr. Rebecca A. Cox
 

Seroloji

Hastalığın serolojik tanısında dört test vardır.

  • Kompleman Fiksasyon
  • Slide agglutination
  • İmmundiffüsyon
  • EIA

K-F testinde antikor artışı yavaştır ve yaklaşık 1 ay içinde gelişir. Kantitatif olduğu için bu test koksidiomikoz için mükemmeldir. Bununla birlikte, bu testte saptanan antikorlar, başka mantarlar (Blastomyces ve Histoplasma) ile de çapraz reaksiyona girerler. K-F testi aynı zamanda PROGNOSTİK testtir. Eğer antikor titresi yükselmeye devam ederse, hastanın immun yanıtı kötüdür vegidişat ölümcül olabilir. K-F titresinin düşmeye başlayıp devam etmesi hasta prognozu için tercih edilir. Titrenin 1:128'den daha büyük olması genellikle geniş yayılmayı gösterir. Genellikle C. immitis enfeksiyonunu yaşam boyu bağışıklık takip eder. Koyu derili kişilerde (Meksikalılar, Filipinli ve Siyahlar) çok daha büyük bir ölüm oranı vardır. Bunlarda progresif hastalık ve ölüm gelişme riski 25 kat daha fazladır. Bunun nedeni bilinmemektedir.


Amphotericin B, fluconazole ve itraconazole tedavide seçilecek ilaçlardır.
 

 

   
Şekil 25
Servikal lenfadenopati
Dr Arthur DiSalvo
 

blast7.jpg (505106 bytes)  Şekil 26
Parakoksidyoidomikoz: bir adamda ağız mukozası

© Bristol Biomedical Image Archive. İzni ile kullanılmıştır
 

para3.jpg (24097 bytes)  Şekil 27
Parakoksidyoidomikoz dil lezyonu.
CDC/Dr.Lucille K. Georg
 

PARAKOKSİDYOİDOMİKOZ (Paracoccidioides brasiliensis)

Parakoksidyoidomikoz mukoz membranların, deri ve pulmoner sistemin kronik granulomatoz enfeksiyonudur. Hastalık, orta Meksika’dan (Kuzey Amerika), merkez ve orta Amerika’ya kadar görülür. Hastalar sıklıkla Brezilya'dan bildirilmektedir. Organizmanın ekolojik nişi muhtemelen topraktır. Latin Amerika’da görülen, hastalığın tipik triadi; pulmoner lezyon, dişsiz ağız (mukoza tutulumuna bağlı) (Şekil 25 and 26) ve servikal lenfadenopati (Şekil 25) şeklinde görülmektedir. Bu hastalık tanınmadan önce, Latin Amerika'da Parakoksidyoidomikozlu hastaları, tıpkı ABD'de histoplazmozlu hastalar da olduğu gibi, sıklıkla TB sanitoryumlarına gönderilmekteydi. Organizmalar ağız mukoz membranlarını istila ettikleri için dişler dökülür. Yanak mukozasında bulunan beyaz plaklar, hastalık triadı ile birlikte artık TB'dan klinik olarak ayırt etmek için kullanılır. Bu hastalığın uzun bir latent süresi vardır. Dünyada hastalığın endemik olmadığı bölgelerde bulaşma ve enfeksiyon belirtisi arasında 10-20 yıl geçebilir. Tipik olarak, ABD'de görülen Parakoksidyoidomikozlu bir olguda; belli bir süre için Güney Amerika'da çalışmış ve daha sonra ABD'e dönmüş ve yıllar sonra hastalık gelişme hikayesi vardır. Hasta bu geçmiş tarihin önemini anlayamaz. Neredeyse mantar hastalıklarının tümünde tanı; geçmişin dikkatli sorgulama ve araştırılmasına bağlıdır. Tanı için laboratuvara gönderilmesi gereken klinik örnekler; balgam, biyopsi materyali, lezyondan gelen irin ve kabuklardır. Dimorfik bir mantar olduğundan lezyonlardan alınan kabukların veya balgamın KOH ile hazırlanan preparatının incelenmesinde incelenmesinde maya şeklinde mantar görülebilir. Diğer mayaların, özellikle Blastomyces'in aksine; Paracoccidioides birden çok tomurcuk, ince bir hücre duvarı, ve dar bir tabana sahiptir. 25 derece C 'de, koloni yoğun ve beyaz bir misellidir (sekil 28), diğerleri gibi gevşek ve pamuksu değildir. Sabouraud agarda (sekil 29), üremesi 2-3 hafta sürer. 37 derece C'de kültürü, beyaz-kahverengi, kalın koloni ile yavaş ürer. Mikroskobik olarak 5 ila 15 mikron arasında değişen, yukarıda tarif edildiği gibi mayalar görünür.

Histopotoloji

Histopatolojik olarak dokuda çok tomurcuklu yapı kaptan direksiyonu görünümü olarak da adlandırılır ve patognomoniktir. Ana hücre 40-50 mikron tomurcuklar 2-5 mikron (Şekil 30-32) büyüklükte olabilir.

Seroloji

Parakoksidyoidomikoz serolojik tanıda kullanılan en iyi test immunodiffusion testi, %99 özgül ve %85 duyarlıdır.

Tedavi

Amphotericin B tedavide seçilecek ilaçtır. Sulphonamide-trimethoprim’de kullanılabilir. Günümüzde Itraconazole’ün en iyi iyileşme sağladığı görülüyor.
 

  Şekil 28
Lowenstein-Jensen yatık kültüründe, 37°C’de, üreyen Paracoccidioides brasiliensis mantarı.
CDC/Dr. William Kaplan
 
Şekil 29
Sabouraud dekstroz agar yatık kültüründe, 37°C’de üreyen Paracoccidioides brasiliensis mantarı.

CDC/Dr. William Kaplan
 

cocc8.jpg (48928 bytes) Şekil 30
arakoksidioidomikoz histopatolojisi. Tomurcuklanan Paracoccidioides brasiliensis hücresi. Methenamine silver boyası.
CDC
 

para2.jpg (48157 bytes)  Şekil 31
Parakoksidioidomikoz histopatolojisi, deride çok çekirdekli dev hücre içinde tomurcuklanan Paracoccidioides brasiliensis hücresi.
CDC/Dr. Lucille K. Georg
 

 para4.jpg (43552 bytes) Şekil 32
Parakoksidioidomikoz histopatolojisi. Paracoccidioides brasiliensis hücreleri tomurcuklanma. Methenamin gümüş boyası.
CDC/Dr. Lucille K. Georg


 

Şekil 33
Bu hastada başparmak derisini etlileyen sporotrikoz mevcuttur.

CDC

Şekil 34
Sporothrix schenckii maya formu
Dr Arthur DiSalvo

Şekil 35
Sporothrix schenckii mantarının konidiofor ve konidiyaları

CDC/Dr. Libero Ajello

Şekil 36
SABHI agar kültüründe 20°C'de üreyen Sporothrix schenckii

CDC/Dr. William Kaplan


SPOROTRİKOZ (Sporothrix schenckii)

Sporotrikoz, genellikle iltihaplı ülsere ve drene olma olma eğilimli kutanöz veya subkutan dokuların kronik bir enfeksiyonudur. Son yıllarda, daha sık bir pulmoner hastalık görülmektedir. Nadiren, S. schenckii enfeksiyonu miçetoma neden olabilir. Sporotrikozun nedeni bir diğer dimorfik mantardır. Enfeksiyon "Bahçıvan, Gül yetiştiricileri, hastalığı" olarakta bilinir. Bu organizma için ekolojik niş gül dikenleri, yosunlar, ahşap ve toprakdır. Sporotrikoz mesleki dağılımını araştıran bir çalışmada; olguların %17'sinin orman çalışanlarında, %10'unun bahçıvanlar ve çiçekçilerde ve %16'sının diğer toprak ile ilgili mesleklerde dağıldığı görüldü. Sporotrikoz tüm dünyada görülür. Bu hastalığın her yönü (klinik, patoloji, mikoloji, ekoloji) 1940 yılında, Güney Afrika'da bir altın madeninde 3000 hastanın etkilendiği bir salgın sırasında incelenmiştir. Hasta geçmişi bu hastalıktada önemlidir. Sıklıkla bahçıvanlarda görülür ve başparmak (sekil 33) üzerinde bir diken batması ile başlar. Önce bir sivilce gelişir ve sonra ülserleşir. Lenfatik sisteme yayıldıktan sonra hastalık; ülserleşme (sekil 39), apse oluşumu, apsenin deriye drene olmasıyla büyük miktarda irin boşalmasıyla iyileşen bir hastalık olarak, kollara yayılır. İlerleme genellikle koltuk altında durur. Laboratuvara gönderilecek klinik örnekleri; püy, biyopsi materyali veya akciğer hastalarında balgam olabilir. Doku veya kültürde bu mantar, maya şekilde, yuvarlak olabilir (6-8 um) ya da fuziform (sekil 34) şekilli olabilir. Fusiform şekil her zaman görülmez ama bir puro şeklinde maya (sekil 34) hücresi dokuda görülür ise genellikle Sporotrikoz için tanı koydurucudur. S. schenckii normal histopatolojik boyalar ile boyanmaz. Sporotrikoz şüpheleniliyorsa, özel boya kullanabilmesi için, patolog haberdar edilmelidir. Histolojik olarak asteroit organları, bir doku reaksiyonu (ayrıca splendori reaksiyonu olarak da bilinir), maya hücresi etrafında görülebilir. 25 °C sıcaklıkta, koloni beyaz-krem ve çok membranözdür (sekil 36-38), ancak 2-3 hafta içinde yaş olarak siyahlaşır ve kösele (Sekil 36) görünümünde olur. Mikroskopik olarak, misel dallanma gösterir, bölmeli ve çok ince, 2-3 um çapındadırlar (sekil 35). Piriform (armut şekilli) konidiya, 2-4 mikron m. "papatya" (sekil 35) olarakta adlandırılan bir konidiofor sonunda ve etrafında dizilmiş gruplar olarak tipik bir şekil oluşturur. Serolojik testler ticari olarak yoktur. Sistemik form için tercih edilen ilaç itrakonazol veya amfoterisin B'dir.

 

Şekil 37
SABHI agar yatık kültüründe, 37 C derecede ürecen Sporothrix schenckii mantarı.

CDC/Dr. William Kaplan
 
Şekil 38
Sabouraud dekstroz agar kültüründe Sporothrix schenckii mantarı ürüyor

CDC/Dr. Lucille K. Georg
 

Şekil 39
Bu hastanın kolu, Sporothrix schenckii mantarının neden olduğu, sporotrikoz mantar hastalığı etkilerini göstermektedir.

CDC/Dr. Lucille K. Georg

 

 
 

 

Mikrobiyoloji ve İmmünoloji On-line, Mikoloji Bölümüne Dönünüz 


This page last changed on Friday, November 25, 2016
Page maintained by
Richard Hunt