ANGLISHT

BAKTERIOLOGJIA- KAPITULLI 16

MYKOBAKTERIA, KORYNEBAKTERIA DHE LEGIONELLA  

Dr Alvin Fox
Department of Pathology, Microbiology and Immunology
University of South Carolina
Columbia

Përktheu:
Gjyle Mulliqi-Osmani

 

SPANJOLLISHT

E-MAIL DR LUL RAKA

Universiteti i Prishtinës

Fjalet Kyqe
Acido alkoolo rrezistente  
Tuberkuloza
M. tuberculosis
M. bovis 
Tuberkula
PPD
Tuberkulina 
Mykobaktina
Kord faktori
BCG
Acidi Mikolik
Atipiket
M. avium –Kompeksi  M. intracellulare

Grupi Runyon

Lepra ( leproza)  (Semundja e Hansen-it)
M. leprae
Diphtheria
C. diphtheriae

Agari i
Loefflerit 
Agari i teluritit
trupzat metakromatike
Toxina difterike
Testi i Schick-ut
Diphtheroidët
Legionella pneumophila
Semundja e legjionarëve
Ethja Pontiac
Lepromina
Legionella (Tatlockia) micdadei
Ekstarkt agari i myshqeve me Profilet yndyrore te acideve
Hibridizimi

Në vitet ‘80, shumë ekspert e kanë ndie se ditët e tuberkulozit si  kërcnim për popullatën e SHBA kanë  kaluar dhe  incidenca e rasteve te  reja (rreth 20,000 në vit ) ka qenë ne ramje të ngadalshme  edhe  pse ende ka  qenë  udhëheqes si shkaktari  infektiv i vdekjeve në  mbarë boten. Situata ne  1990'ta ka ndryshuar  ne  mënyre dramatike. Incidenca e tuberkulozit filloi lehtë të ngritet dhe  semundja  natyrishtë nuk largohej . (Kjo primarisht rezultoj per shkak  te  epidemisë së AIDS- it  . Në të  njejtën kohë shtamët multi  rezistente ndaj barnave të  M. tuberculosis  shfaqeshin rregullisht . Kompleksi M. avium - M. intracellulare ,gjatë i  konsideruar si  grup i organizmave që  rrallë  infektojnë ( prekin) njeriun ,tani  njihen si  një nga oportunet  udhëheqes te  shoqëruar me  AIDS.

M. leprae është shkaktar i  lepres  i cila  mbetet  si  semundja kryesore e botes se tretë .Falë  eradikimit të macave  të  infektuara  dhe pasterizimit  të qumshtit  M. bovis (shkaktari  zoonotik i  tuberkulozit) rrallë shihet në Shtetet e Bashkuara .

Mykobakteret  janë aerobe te  detyruara , bacile acido- alkoolo rezistente. 

Tuberkulozi mykobakterial

Patogjeneza e tuberkulozit

Mycobacterium tuberculosis infektojnë ( prekin ) mushkëritë dhe zgjerohen sistematikisht brenda makrofagjeve  duke mbijetuar brenda qelizës . Rol në kete luajnë inkibimi i shkrirjes së fagozomë -lizozomes  dhe  rezistences ndaj enzimeve lizozomiale . Imuniteti i qelizave ndërmjetëse zhvillohet duke shkaktuar depërtimin e makrofagozës dhe limfociteve me zhvillimin e granulomës (gunga). Sëmundja mund të diagnostikohet nga testimi i lëkurës për tejndjeshmëri të vonuar me tuberkulin (po ashtu i njohur si proteinë i pastruar nga Mycobacterium tuberculosis, PPD). Një test pozitiv nuk dëshmon sëmundje aktive, vetëm ekspozimin në organizëm.

Faktorë tjerë të patogjenezës  (të rëndësisë më të vogël se tejndjeshmëria e vonuar) përfshijnë mikobaktinën (një siderofor) dhe faktori kord i cili dëmton mitokondriet.

Diagnoza, identifikimi dhe mjekimi

Prezenca e bacilit acido rezistent në pështymë është një test i shpejt i supozuar për tuberkulozë (linku te metoda). Më pas, kur kultivohet, M. tuberculosis do të rritet shumë ngadale duke prodhuar koloni jo të pigmentuara  pas disa javëve. M. tuberculosis mund të dallohet nga shumë mikobakterie tjera me prodhimin e niacinit. Një alternativë e shpejt për kultivim është amplifikimi i zinxhirit polimerazë (AZP).

Tuberkuloza zakonisht trajtohet në periudha të gjata kohore (9 muaj ose më gjatë) pasi që organizmi rritet ngadalë andaj  mund të bëhet i’’ fjetur’’. Duke përdorur dy ose më shumë antibiotikë (përfshirë rifampinën dhe  izoniazidin),mundësia e zhvillimit të rezistencës gjatë kësaj kohe të zgjatur minimizohet. M. tuberculosis shkakton sëmundje në individë të shëndoshë dhe bartet nga njeriu në njeri me sperkla ajri.

Vaksinimi

Vaksina BCG (Bacillus de Calmette et Guerin, një lloj i dobësuar i M. bovis) nuk ka qenë efektiv. Në SHBA, ku prevalence  e tuberkulozit është e ulët, vaksinimi i gjithëmbarshëm nuk praktikohet. Në të vërtetë imunizimi (duke rezultuar në test PPD pozitiv) mund të interferoj me diagnozë.

Masat e vlerësuara ko-infektuese të HIV/TB, 1997 WHO

Atipikët

Mykobakterët "atipike " zakonisht infektojnë strehuesit e imunokompromituar dhe kështu nuk barten nga njeriu në njeri .Me epideminë e  AIDS it , mykobakteret atipike  u benë më të rëndësishme e sidomos me njohuritë se kompleksi i  M. avium  (KMA) rezulton si shoqëruesi më i shpeshtë në infeksionet sistemike bakterore . Mykobakterët atipike mund të shkaktojnë semundje të ngjashme me tuberkulozën ose të ngjashme me leprozën dhe  nuk janë të ndjeshëm ndaj disa antibiotikëve më të zakonëshem anti tuberkularë.

Mycobacterium avium-intracellulare- infeksioni i gjëndrave limfatike ne pacientin me AIDS. Ngjyrosja Ziehl-Neelsen . Histopatologjia e gjëndrave limfatike tregon numer te pamasë te  bacileve acido alkoolo rezistente brenda  histiociteve te  fryera  CDC/Dr. Edëin P. Eëing, Jr. 

Mycobacterium avium kompleksi dhe SIDA - AIDS-i

M. avium zakonisht infekton pacientet me  SIDA- AIDS atëherë kur qelizat  CD4+ shenojnë rënje të madhe    (nën nivelin 100/mm³). Poashtu , M. tuberculosis infekton pacientet  me SIDA   AIDS shumë më heret gjatë semundjes . Qartazi demonstron virulencë shumë më të madhe se sa M. tuberculosis. Incidenca e semundjes sistemike  (perballë kryesisht formes pulmonare) është shumë më e lartë te rastët e shoqëruara  me AIDS se sa te rastet pa AIDS.Gjithashtu lezionet histologjike shfaqen zakonisht  si lepromatoze ( jo granulomatoze me shumë organizma ) Rrallë mund të gjenden raste të infektuara  me  M. avium që nuk janë të shoqëruara me AIDS . Megjithatë,  M. tuberculosis është organizëm shumë më virulent . Përafersishtë 20% të numrit total te rasteve  me tuberkulozë në SHBA janë të shkaktuara nga AIDS-i   Kjo na ndihmon të spjegojmë pse TB nuk shenon  rënie më të madhe .Rritja e të pa strehëve është gjithashtu faktor qe ndikon në ngritje të tuberkulozës.

Trajtimi i  M. avium  gjithashtu  përfshinë regjimin afat gjatë te kombinimeve të shumëfishta të barnave Megjithate , ky organizëm jo gjithëherë i përgjigjet regjimit të barnave të përdorura  për  trajtimin e  M. tuberculosis. Kombinimet e përshtatëshme të barnave ende janë nën hulumtime  eksperimentale klinike . Meqenëse M. tuberculosis është organizëm më virulent regjimi i zgjedhur i barnave është kryesisht  kundër  M. tuberculosis. Nese dyshohet në infeksion me  M. avium atëherë perfshihen barna tjera efektive kunder këtij mikrorganizmi .

Atipikët tjera

Prania  ose mungesa e pigmentimit ( varet nga rritja  në dritë) dhe rritja e shpejtë ose e ngadalëshme e mykobatereve atipike lejon disa difercime -  " Grupi Runyon ". Teknikat  moderne mundësojnë specifikime të  mycobaktereve bazuar ne acidin yndyrorë qelizor ose acidin mikolik .  Kjo mundë të kryhet  vetëm në laboratore  referente . Acidet mikolike janë komponenta të një mori  lipideve të gjetura vetëm ne mykobaktere, nokardia dhe korinebaktere Gjatësia e vargut të acidit mikolik është më i gjatë në mykobaktere, mesatar në nokardia dhe më i shkurtë në korinebaktere.  Kjo e spjegon faktin  pse mykobateret në përgjithësi janë acido rrezistente ; nokardia me pak acido rrezistente dhe korinebakteria nuk është  acido rrezistente .
 

Rastet e raportuara te  leprozës ne botë © OBSH 1999 

Mycobacterium leprae

M. leprae është shkaktar i lepres  ( semundja e Hansenit),semundje  kronike kryesisht e shoqëruar me shfytyrim .Êshtë e rrallë në  por e zakonëshme në botën e tretë. Organizmi infekton lëkuren për arsye se rritet në temperaturë të ultë. Gjithashtu bakterja ka tropizëm të fortë ndaj  nervave . Nën kontrollë aktive përkatëse të imunitetit qelizor në "tuberkuloidet " leproze,gjenden vetëm disa organizma. Në të kundertën nga supresioni i mjaftueshëm i organizmit i gjejmë  në leprozën "lepromatoze" .Ndonëse sëmundja është jo e zakonëshme ne SHBA miliona raste ndeshen në mbarë botën. Trajtimi  me antibiotik (fillimisht dapsone por tani edhe shumë barna tjera)  është efektiv dhe incidence e përgjthëshme e semundjes është zvogluar .  Organizmi nuk kultivohet në terene kultivuese . Megjithatë, rritet mire në armadillo (të cilët e kanë temperaturën e ultë të trupit) duke  mundësuar prodhimin e antigjeneve  te  M. leprae dhe studimeve  të patogjenezes.  Tradicionalisht M. leprae ka qenë i identifikuar në bazë të ngjyrosjes acido rrezistente të biopsive  të lekurës dhe pasqyrës klinike. Lepromina është përdorur  për testin  lëkuror.  
 

Fytyra e njeriut nga  Peru me leprozë lepromatoze active . © OBSH/ TDR/ McDougall

Fytyra e pacientit me leproze lepromatoze nodulare aktive .Me trajtim të gjitha mund të tërhiqen . ©OBSH /TDR/McDougall

Shumica e pacientëve me leprozë mjekohen me shumë barna për gjashtë muaj siq shihet në foto. © OBSH. / TDR 

  Femiu vjeç 10- me difteri. CDC/NIP/Barbara Rice 

Ky  fëmi ka difteri qe ka  rezultuar me krijimin e  një shtrese  ngjyre  hiri mbi anen e pasme  te  grykës . Kjo  shtresë mund te  zgjerohet dhe te kaloj ne pjesën e poshtëme me  air dhe nese  nuk mjekohet fëmiu mund të vdes nga zënja e  frymës ( asfiksia)  CDC

Corynebacterium diphtheriae 

C. diphtheriae rritët më së miri  në kushte aerobe të detyruara , është gram pozitive dhe  pleomorfe Kolonizimi me C dyphtheriae  i rrugëve  respiratore të sipërme ( farings dhe hundë) dhe  më pak në lekurë mundë të shpiejnë nga difteria . Organizmi nuk  shkakton infeksion  sistemik. Megjithate,  me shtimin e  pseudomembranave  te krijuara ne  mënyrë lokale vjen te  shfaqja e  dëmtimeve sistemike  dhe  fatale primarisht si rezultat i qarkullimit te egzotoksines  së forte difterike. ( toksina e difterisë) Kjo fillon  brenda një jave. Në këte  menyrë trajtimi  përfshinë ( terapinë e shpejtë me anti toksinë . Gjeni për sintezën e toksinës është i koduar në bakteriofag  ( gjeni toks ). Korinebakteret nuk infektojnë me fagje prandaj  në menyrë të pergjthëshme  nuk shkaktojnë difteri . Difteria llogaritet  tani si  semundje pothuajse me rëndësi historike në SHBA falë imunizimit  të fëmijëve ( bashkë me pertussis dhe tetanus, DTP) me toksoid (toksina inaktive )  e cila shkakton prodhimin e antitrupave neutralizuese . Mirëpo kolonizimi nuk inkibohet kështu që C. diphtheriae mund të gjendet ende si florë normale (mbetet  si bartes  i mikroorganizmit ) Imuniteti mund të monitorohet me testin lekuror të Schick-ut  Trajtimi i individëve  jo imun fillimisht perfshinë aplikimin e injeksioneve ,me anti toksinë . Poashtu aplikohen  edhe antibiotikët.

Toksina përbehet nga dy  tipe te polipeptideve . Njëra lidhet për qelizat e strehuesit ; nderkaq, tjetra pastaj ngjitet dhe inkibon sintezën e proteinave . Ekzotoksina katalizon lidhjën kovalente te ADP-ribozës , një pjesë e NADH në aminoacide të rralla, diftamide, të pranishme në FZ 2 (faktori i zgjatjes  2). Toksina nuk sintetizohet në prani te  hekur represor kompleksit , forma të cilat inkibojnë toks gjenin ekzistues .

C. diphtheriae  identifikohet me rritje ne terenin e Loeffler'it   dhe me ngjyrosjen e trupëzave  metakromatike (granulave polifosfate, trupëzat e  Babes-Ernst –it ) Termi "metakromatik" i referohet diferencave në ngjyrë të granulave polifosfate intaqelizore (rozë) krahasuar  me pjesën tjetër te  qelizës .(kaltër). Kolonitë karakteristike  me ngjyrë të zezë verehen ne agar telurit nga precipitimi e telluritit gjatë redukimit te shkaktuar nga bakterja . Prodhimi i ekzotoksinës mund të determinohet me  teste  in vivo ose in vitro.

Organizmat tjerë morfologjikisht të ngjashme me C. diphtheriae ("difteriodët") të cilët përfshijnë korinebakterët tjera dhe propionibakterët) janë gjetur në florë normale . Izolatët nuk duhet të ngatërrohen me këta organizma.

Legionella pneumophila. Baktere  në formë shkopëthore (zmadh x22,810)   © Dennis Kunkel Microscopy, Inc.  i perdorur me leje  

   Legjionela rritet ne  pllaka te  agarit të pasuruara me  lëndë ushqyese  dhe sharkoal. Shkelqimi i ylbert i kolonive duket si ‘kristal ‘dhe kjo jep pamjen e jashtëme karakteristike të këtij lloji.  Identifikimi konfirmues mund të behet me metodën e fluoreshences direkte te antitrupave (FDA)  © Gloria J. Delisle dhe Leëis Tomalty, Queens University, Kingston, Ontario  Canada dhe  The MicrobeLibrary

  FDA, metodë per detektimin e antigjenit te Legjioneles direkt në mostrat e  pacientëve .  Mostrat e traktit respirator shtrihen ne qelq mbajtes. Antitrupat  monoklonale te Legjioneles të markuara me ngjyrëlehtë fluoresceini shtohen mbi qelq . Nese antigjeni është  i pranishem , antitrupat do të lidhen dhe bacilet do të detektohen me  mikroskopi  nën lampë UV.  © Gloria J. Delisle dhe  Leëis Tomalty, Queens University, Kingston, Ontario  Canada dhe  The MicrobeLibrary

LEGIONELA

Në 1976 / 77, Legionella pneumophila është njohur si patogjen i  ri i përshkruar pas hulumtimeve nga Qendra për kontrollë të sëmundjeve ( CDC) të një  epidemie me pneumoni me disa raste  fatale, te një grup i Legionarëve në një kongres . Pastaj  kjo semundje  është emertuar si  semundja e Legionarëve. Një formë tjetër më e lehtë vetë-limituese e sëmundjes (fillimisht e karakterizuar nga mialgia (dhimbje muskuli) me  pneumoni nuk është referuar si ethe Pontiac. Shpejt L. pneumofila mbushi etapën e botës si patogjen kryesor por me shpejtësinë e shfaqjes së interesit, u pakësua brenda 10 viteve të ardhshme, ndoshta për shkak se legjioneloza është gjetur të jetë e trajtueshme me eritromicin.

Epidemi të vogla të rastësishme të sëmundjes së Legjionaireve në njerëz të shëndoshë ende ndodhin.  Megjithatë, organizmi hasët më shpesh në individë të sëmurë ose të vjetër përgjigjet imune të të cilëve mund të jenë të rrezikuara. Kjo posaçërisht ndodh në ambient spitali.

Faktori shkaktar nuk është njohur më pare pasi që nuk rritet në agar tradicional si agar i gjakut të deles. Sot L. pneumofila kultivohet  me sukses në terrene  që përmban hekur dhe cisteinë, të cilat janë vitale (jetike) për rritje. Megjithatë, izolimi parësor është i vështirë nga mostrat klinike. Organizmi ngjyroset  dobët sikur shkop Gram negativ. Disa legjionela (përfshirë  L. micdei) poashtu ngjyrosen  lehtë me acid alkool. Por, ato gjenetikisht janë të lidhura me bacile tjerë Gram negative dhe jo me mikobaktere.

Legionella pneumophila është një organizëm që jeton në mjedis në pishina me ujë të amullt. Gjindet si një faktor intracelular brenda protozoës. Në mashkull, po ashtu mbijeton si një patogjen intracelular fakultativ. Shpesh infekton shtylla të ujit të ngrohtë dhe sisteme të kondicionimit. Në të vërtetë, është faktori i vetëm bakterial prezenca e të cilit është problem parësor në kualitet të ajrit të brendshëm. Kur gjendet në ndërtesa, rekomandohet pastrimi i ujësjellësit . Organizmi përhapet në ajër të kontaminuar por nuk përhapet person-person.

Pas njohjes së karakteristikave të kulturës së tyre unike, një numër i madh i organizmave të tjerë të ngjashëm me Legionella janë izoluar nga mostrat mjedisore dhe klinike. Duhet të theksohet, këta organizma janë vetëm shkaqe rasti të sëmundjes në njerëz dhe më se shpeshti legjioneloza shkaktohet nga Legionella pneumophila (shumë janë serogrup 1). E dyta më e shpeshtë është Legionella (Tatlockia) micdadei.

Periudha e “nxehtë” e studimit të këtyre organizmave ishte atëherë kur më nuk ishte i përhapur studimi i baktereve duke përdorur mënyra tradicionale fiziologjike. Metodat e përshkrimit të acidit yndyror dhe hibridizimit ADN-ADN sapo ishin paraqitur dhe ishin në përdorim të gjërë në CDC dhe gjetiu. Faktorët e ri janë gjetur të jenë të lidhur ngushtë me Legionella pneumophila. Acidet yndyrore të degëzuara janë karakteristikë. Prandaj, CDC i referohej të gjitha llojeve si anëtarë të klasës Legionella. Të tjerët kanë ndarë familjen Legionellaceae në tri klasë: Legionella, Tatlockia dhe Fluoribacter. 

Metoda tjera të sofistikuara duke përfshirë përshkrimin e ubikinoneve, përshkrimin e karbohidrateve dhe 16S rRNA në rend kanë klasifikuar shumë taksonominë e këtij grupi të organizmave. Megjithatë, metodat janë shumë komplekse për përdorim rutinor në laboratoret klinike.

Klinikisht, kontrollat janë përdorur për të zbuluar L. pneumofila në mostra klinike dhe PCR teste janë në dispozicion në treg. Një metodë tjetër zbulon antigjenin lipopolisakarid të Legjioneles në urine. Megjithatë, të gjitha qasjet (përfshirë kulturën) kanë limituar ndjeshmërinë në mostrat klinike. Rëndësia e vërtetë klinike e këtij organizmi për atë është vështirë të vlerësohet.

Kthehu në Seksionin e Bakteriologjisë të Mikrobiologjia dhe Imunologjia On-line

Faqja e përditësuar më  Sunday, February 15, 2015
Faqja mbahet nga  Richard Hunt