x |
x |
|
|
INFECTIOUS
DISEASE |
BAKTERIYOLOJİ |
İMMÜNOLOJİ |
MYCOLOGY |
PARASITOLOGY |
VİROLOJİ |
ENGLISH |
VIROLOJİ – BÖLÜM YİRMİİKİ
REZERVUARI VEYA VEKTÖRÜ BELLİ OLMAYAN VERTABRALILARDAN BULAŞAN VİRAL
HASTALIKLAR
Dr. Margaret Hunt
Professor Emerita
University of South Carolina School of Medicine
Çeviren. Prof. Dr. Selçuk Kaya
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Tıp Fakültesi
|
Español |
|
Let us know what you think
FEEDBACK |
SEARCH |
|
|
Logo image © Jeffrey
Nelson, Rush University, Chicago, Illinois and
The MicrobeLibrary |
|
RODENTLERDEN BULAŞAN VİRAL HASTALIKLAR
ARBOVIRUSLAR - RODENT KAYNAKLI |
Zarf |
Simetri |
Genom |
Boyut*
|
Arenaviridae family |
|
+
|
helikal
|
Tek zincirli RNA
ambisense
segmentli
|
|
Bunyaviridae family |
|
+ |
helikal |
Tek zincirli
negatif sens
segmentli |
|
* Relative size
adapted from White and Fenner , Medical Virology, 1994 |
Not: Rodentler rabies virus ile infekte olabilmesine rağmen,
insanlara bulaştırabilmeyi içerse bile oldukça nadirdir. Rabies için bir
bölüm
ayrılmış. |
|
ARENAVIRUS AİLESİ
ARENAVIRUS AILESİ |
VIRUS |
HASTALIK |
GÖRÜLME |
Lassa |
Lassa ateşi (hemorajik ateş) |
Afrika |
Manchupo |
Bolivian hemorajik ateş |
Güney Amerika |
Junin |
Arjantin hemorajik ateş |
Güney Amerika |
Whitewater Arroyo |
Whitewater Arroyo hemorajik
ateş |
Doğu USA |
Lymphocytic choriomeningitis
virus (LCMV) |
Lemfositik koriomeninjit |
Yaygın |
Yukarıdaki arenaviruslerin (ve
diğer burada listelenmeyen hemorajik ateşi nedeni virüslerin) hepsinin bir
kemirgen vektörü vardır. Arenavirüs ilişkili hemorajik ateşler yüksek vaka-ölüm
oranına (%5-35) sahiptir. Arenavirusler viremi ve virurisi olan kemirgenlerde,
kolayca kalıcı enfeksiyonlar oluşturur ve idrar, dışkı ve tükürük ile virüsu
yaydığı görülür. İnsanların kontamine malzemeler, kontamine yiyecek veya aerosol
damlacıkları, yumurtlama malzemesi vb temas ile enfeksiyonu aldığı
düşünülmektedir. İnsanlarda hastalık genellikle dehidratasyon, hemokonsantrasyon,
hemorajik şok sendromu, kardiyovasküler kollaps şeklindedir. 1999-2000
yıllarında bir Kuzey Amerika arenavirüs (Whitewater Arroyo) nedeniyle üç ölüm
raporlandı. Bu virusun ne vaka ölüm oranı ne de diğer tanımlanmayan vakalarda
varlığı belli değildir.
Lenfokoriomeninjit kemirgenler veya kemirgen kontamine malzemeler ile ya da
kemirgen hayvancılık tesislerinde yakın temas ile elde edilir. Enfeksiyonlar
sıklıkla asemptomatiktir. Klinik enfeksiyonları genellikle ölümcül değildir,
ancak bazı uzun vadeli komplikasyonları olabilir. Bu kanamalı ateş ile ilişkili
değildir, ancak menenjit, ensefalit, miyelit nedeni olabilir.
LCMV enfeksiyonu kuluçka süresi genellikle 8 ila 13 gündür. Karakteristik
bifazik ateşli hastalık inkübasyonu takip eder. Başlangıç aşaması bir hafta
kadar uzun ömürlü olabilen, genellikle aşağıdaki belirtilerden herhangi biri
veya hepsi ile başlar: ateş, kırıklık, iştahsızlık, kas ağrıları, baş ağrısı,
mide bulantısı ve kusma. Daha az sıklıkla görünen diğer belirtiler; boğaz ağrısı,
öksürük, eklem ağrısı, göğüs ağrısı, testis ağrısı ve parotid (tükrük bezi)
ağrısı. Remisyondan birkaç gün sonra, hastalığın ikinci aşamasında menenjit
semptomları (örneğin, ateş, baş ağrısı ve ense sertliği) veya ensefalit
özellikleri ( örneğin, uyuşukluk, konfüzyon, duyusal bozukluklar, ve / ya da
felç gibi motor anormallikleri) oluşur. LCMV'nin sık sık artan intrakranial
basıncı rahatlatmak için cerrahi şant gerektiren akut hidrosefaliye neden olduğu
bilinmektedir. Nadir durumlarda, enfeksiyon miyelitte (omurilik iltihabı)
sonuçlanır ve kas güçsüzlüğü, felç veya vücut hissi değişiklikleri gibi
semptomlarla kendini gösterir. (CDC)
|
|
|
VAKA RAPORLARI
Lymphocytic choriomeningitis deaths from an Arenavirus infection |
|
BUNYAVIRUS FAMILY -
HANTAVIRUS GENUS
BUNYAVIRUS AİLESİ - HANTAVIRUS
GENUSU |
VIRUS ve VEKTOR |
HASTALIK |
GÖRÜLME |
Seoul virus - yabani rat
Hantaan virus – tarla faresi |
Kore hemorajik ateş
Renal sendromlu Kanamalı ateş |
Güneydoğu Asya |
Dobrava virus – tarla faresi
Puumala virus – tarla faresi |
Renal sendromlu Kanamalı ateş |
Avrupa, Asya |
Sin Nombre virus (SNV) - geyik fare |
Hantavirus pulmoner sendrom (HPS) |
Kuzey ve Güney Amerika |
Hantavirus cinsi üyeleri kemirgenler (eklembacaklılar yerine)
tarafından bulaştırılması ile Bunyavirus ailesinin diğer üyelerinden farklıdır.
Her Hantavirus yalnızca sınırlı sayıda kemirgen cinsi / türleri ile bulaşır.
Enfekte kemirgenler tükürük, idrar (viruürisi olan) ya da atıkları aracılığıyla
virus yayabilirler. Taze idrar, dışkılar veya yeni bulaşmış yumurtlama
malzemeleri süpürülmüş veya ortama dağılmış olduğunda, virüs aerosol haline
gelir ve inhale edilebilir. Bu virüslerin bazıları ciddi hastalığa neden
olabilir, ancak bu virüsların çoğu enfeksiyonları sub klinik ya da çok hafif
seyirli ve teşhis edilmezler.
Renal sendromlu kanamalı
ateş ile ilişkisi (HFRS)
Renal sendromlu kanamalı ateş (eskiden Kore Kanamalı Ateşi olarak bilirdi) vaka
ölüm oranı yaklaşık %7 idi. HFRS sebep olan Hantavirusların diğer üyeleri daha
düşük ölüm oranına sahip olma eğilimindedir. Bulaşma rodent tükrük, dışkı veya
idrarının teması ile ya da inhalasyon yoluyla gerçekleşir.
HFRS yaklaşık iki hafta ile bir aylık bir kuluçka süresine
sahiptir. İlk olarak, bir hafta kadar bir ateşli faz vardır. Ateş hastalığın
tipik örneği olmaktadır ancak diğer belirtiler için, genel keyifsizlik, bulantı,
ağrı ve diğer grip benzeri belirtiler sayılabilir. Bunu bir kaç günlük
hipotansif faz (düşük trombosit sayısı, taşikardi ve hipoksemi) takip eder.
Üçüncü faz oligürik faz,bir kaç gün sürer ve ayrıca idrarda protein (proteinüri)
ve böbrek yetmezliği ile karakterizedir. Son olarak, aşırı idrara çıkma ile
simgelenmiş birkaç günden haftaya diürez aşaması vardır. Hasta daha sonra
genellikle iyileşir.
Ciddi pulmoner sendrom ile
ilişkisi
Kuzey ve Güney Amerika'da bulunan Hantavirüslerden bir grup
kemirgenler tarafından (inhalasyon veya dışkı teması) insanlara bulaştırılır ve
kanamalı ateş yerine Hantavirus Pulmoner Sendromu (HPS) neden olur.
Bu HPS virüsler yaklaşık % 36 gibi yüksek bir vaka ölüm oranına
sahiptir. Virüsler Amerika genelinde yaygın dağılmış ama nispeten nadir olarak -
yaklaşık 380 bilinen vaka ABD'de şimdiye kadar, insan hastalığına yol açarlar.
İlk belirtiler genellikle ateş, kas ağrısı, bulantı, kusma ve öksürük olup;
akciğerler sıvı ile dolduğundan baş dönmesi ve nefes darlığı ile tablo akut
solunum sıkıntısına ilerleyebilir. Bu sendrom ile ilişkili olan bir kaç
hantavirus vardır, Amerika Birleşik Devletleri- HPS ilişkili virüsler içinde en
iyi bilinenenleerinden biri Sin Nombre virustur.
2012 yılında, Kaliforniya Yosemite Ulusal Parkı Curry Köyü'nde
Hantavirus akciğer sendromu salgını oldu. Enfekte kişiler köyde fareler için
erişilebilir olan çadır kabin içinde kaldı. İlk sekiz hastanın üçü öldü.
Hantavirus ABD'nin güneybatısındaki Four Corners bölgesinde 1993 yılında halkın
dikkatini çekmesine rağmen, virus çok daha uzun süredir insan hastalığında
ilişkilidir. Muhtemelen 1993 yılında patlak verdi çünkü geyik fare
popülasyonunda artış için ideal koşullar dolayısıyla virüsün daha fazla insan-fare
teması ve yayılmasına neden oldu. Virus keşfedildi sonra, HPS'li en erken vaka
1959 yılında benzer bir hastalık almış 38 yaşındaki Utahlı adam bulundu ve
benzer belirtiler yaşamış hastalardan alınıp saklanan doku örneklerinde benzer
virus aramak mümkün oldu.
Hastalık HPS gelişen Four Corners bölgesinde Louisiana'da bir
köprü denetçisi de olmadığından Four Corners bölge ile sınırlı değildir. Bu
hasta pirinç sıçan (Oryzomys palustris) tarafından taşınan Bayou virus denilen
farklı bir Hantavirus tarafından enfekte oldu. New York'da, Hantavirus New
York-1, beyaz ayaklı fare (Peromyscus leucopus) ile taşınır görünürken, insan
enfeksiyonuna neden olan bir başka Black Creek Kanal virus adı verilen
Hantavirus, pamuk faresi (Sigmodon hispidus) tarafından taşınır. Daha yakın
zamanlarda, bir pan-hemisferik hastalık yapan HPS'li vakalar Arjantin, Brezilya,
Kanada, Şili, Paraguay ve Uruguay'da keşfedildi.
Amerika Birleşik Devletleri'nde virusun kişiden kişiye temas ile
yayıldığı bildirilmemiştir; Ancak, 1996 yılında Arjantin'de kişiden kişiye
Hantavirus geçişi olmuş olabilir.
|
|
Yıllık ABD HPS Vakaları ve ölüm oranları, 1993-2011
CDC
Kuzey Amerika'da geyik fare habitatı. Geyik fare Kuzey Amerika genelinde
bulunan ormanlık alanları tercih eder, fakat çöl alanlarında da görünür
CDC
Kuzey Amerika'da Pamuk Rat Habitatı. Pamuk sıçan güneydoğu ABD'de ve
aşağı Orta ve Güney Amerika içine bulunur. Bu çalılar ve yüksek otlarla
büyümüş alanlarda yaşar.
CDC
Kuzey Amerika'da Pirinç Rat Habitatı. Pirinç sıçan yarı-sulu ve bataklık
alanları tercih eder. Bu güneydoğu ABD ve Orta Amerika'da bulunur
CDC
Kuzey Amerika'da beyaz ayaklı fare Habitatı. beyaz ayaklı fare güney New
England ve Orta Atlantik ve güney eyaletlerinde, Ortabatı ve Batılı
devletler ve Meksika boyunca bulunur. O bazen daha açık bir zemin
yaşamasına rağmen, ağaçlık ve çalılık alanları tercih eder
CDC
|
CDC bilim adamı tuzaklanmış kemirgenlerden örnekleri
toplar.
CDC/Cheryl Tryon ctt1@cdc.gov |
Hantavirus akciğer sendromuna (Sin Nombre virüsü) neden olan bir
virusun elektron mikroskobunda bulaşması. CDC/Cynthia Goldsmith
csg1@cdc.gov
Yeni ünya Hantavirusları
CDC
Hantavirus akciğer sendromu vakalarının konumunu ve Peromyscus
maniculatus dağılımını ve bitişik alanları gösteren ABD'nin Haritası
CDC
Akciğerlerde HPS’nin radyografik ilerlemesi
CDC
Hantavirus Pulmoner Sendrom Klinik ilerleyişi
CDC
Hantavirus Pulmoner Sendromun Sık Görülen Laboratuvar Bulguları
CDC
Hantavirus pulmoner sendromun Histopatolojisi Diğer
Organlar
CDC
|
Hantavirus Pulmoner Sendromu Radiografi Bulguları
CDC |
Hantavirus pulmoner sendromu akciğer histopatoloji.
Interstisyel pnömoni ve intra alveoler ödem.
CDC/Dr. Sherif R. Zaki sxz1@cdc.gov |
|
ÖZET
RODENTLERDEN BULAŞAN VIRAL HASTALIKLAR |
İSİM
|
HASTALIK
|
GÖRÜLME
|
VEKTOR
|
Arenavirus Ailesi
|
Lassa fever
|
Kanamalı ateş
|
Afrika
|
rodent
|
Bolivian HF*
|
Kanamalı ateş
|
Güney Amerika
|
rodent
|
Argentine HF*
|
Kanamalı ateş
|
Güney Amerika
|
rodent
|
Bunyavirus Ailesi (Hantavirus
genuus)
|
Korean HFRS†
|
Renal sendromlu Kanamalı ateş
|
SE Asya
|
rodent
|
HFRS†
|
Renal sendromlu Kanamalı ateş
|
Avrupa ve Asya
|
rodent
|
Hantavirus pulmoner sendromu‡ (HPS)
|
Hantavirus pulmoner sendrom
|
Kuzey ve Güney
Amerika
|
rodent
|
* Kanamalı ateş
† Renal sendromlu Kanamalı ateş
‡ Kanamalı ateş yukarıdaki virusla ilişkili hastalıkların hepsinin
özelliğidir (HPS hariç) |
|
Transmisyon elektron mikroskop (TEM) Nipah virusda(NiV)
bulunan ultrastrüktürel morfolojisini ortaya çıkarmaktadır. Bir
pleomorfik virusun, üstündeki görüntü tek bir uzun iplikli Nipah virionu
göstermektedir.
CDC / Cynthia Goldsmith
İmmünohistokimyal (IHC) tekniği kullanılarak bu
fotomikrografı bir Nipah virüs enfeksiyonu ile ilintili
cytoarchitectural histopatolojik bazı değişiklikleri ortaya koyan insan
merkezi sinir sistemi (CNS) doku numunesinden, aslında PHIL 12.727
büyütülmüş bir halidir.
CDC/ Brian W.J. Mahy, BSc, MA, PhD, ScD, DSc
|
YARASALARDAN
BULAŞAN VİRAL HASTALIKLAR
HENIPAVIRUSLAR
Hendra ve
Nipah virusları (Paramyxovirus, negatif zincirli RNA virusları)
Bu iki benzer paramiksovirüs kendi doğal
rezervuarı olan meyve yarasaları (Uçan tilki: cinsi Pteropus)
tarafından yayılırlar.
Nipah virus ilk olarak 1999 yılında Malezya ve
Singapur'da keşfedildiği zaman ateş ve baş ağrısına, birkaç gün
sonra bazı vakalarda solunum hastalığına neden oldu. Solunum
semptomları çok şiddetli öksürük içerir. Bunu konfüzyon, koma ve
ensefalit izledi. Enfeksiyon sekeli konvülsiyonları içerir. 1999
Malezya salgınında Nipah virüsünün 257 doğrulanmış vakası vardı ve
hastaların yaklaşık %40'ı öldü.Bunlar enfekte domuzlarla yakın temas
içinde olan yetişkin erkeklerdi. Nipah ismi kendi köylerini adından
gelmektedir.
Hendra virüsü (at morbillivirüs) ilk 1994
yılında Avustralya, Brisbane, Hendra alanında keşfedildikten sonra
isimlendirilmiştir Solunum hastalığı (şiddetli grip benzeri
semptomlar) ve atlarda ve üç insanda nörolojik sorunlara neden
olmuştur. Enfekte üç insandan birinde gecikmiş ensefalit gelişti ve
diğer iki enfekte kişi öldü. İnsanların enfekte atları ile doğrudan
temas sonucu virusa yakalandığı anlaşılmaktadır.
Her iki virusun tanısı ELIZA (hastada
antikorları tespit etmek için) ve RT-PCR (doğrudan virüs tespit
etmek için). Virüs ayrıca boğaz örnekleri veya serebrospinal
sıvısından izole edilebilir.
Ribavirinin laboratuarda virüse karşı çalıştığı
gösterilmiş olmakla birlikte enfekte hastaları tedavi etmek için
faydalı bir ilaç bulunmamaktadır. 2012 yılında Hendra virüs
glikoproteininin çözünür bir formu, her iki virüse karşı bir aşıya
neden olabilecek Nipah virüsü ile mücadeleden para korunabileceği
gösterilmiştir. Avustralya'da ilk veteriner aşı kullanılması ile
busayede insanlara yayılmasının hedeflenmesi planlanmaktadır.
|
Ebola Virus
CDC
Marburg virusun Transmisyon elektron mikrografisi.
Virionlar sıklıkla altılı ve keskin konfigürasyonlara büküldüğü görüldü.
CDC/Dr. Erskine Palmer |
REZERVUAR VEYA VEKTÖRÜ BELLİ OLMAYAN VIRAL HASTALIKLAR
REZERVUAR / VEKTÖRÜ BİLİNMEYEN
VIRAL HASTALIKLAR |
Zarf
|
Simetri
|
Genom
|
Boyut*
|
Filoviridae
family |
+ |
Helikal |
Tek zincirli
negatif sens |
|
* Relatif boyut White and Fenner’den adapte edilmiştir,
Medical Virology, 1994 |
|
|
EBOLA VE MARBURG VIRUSLARI
Ebola ve Marburg virusları hemorajik ateşe neden olur ve virüslerin bazı
suşları için %60-90 gibi yüksek bir vaka-ölüm oranı vardır. Bu virüsler
Afrika'da ortaya çıkar, ancak doğal rezervuarı bilinmemektedir. Onlar
nadiren insanları enfekte eder, ancak buna neyin aracılık ettiği genellikle
açık değildir.
Hastalar şiddetli kanamalar geçirir ve bol virus olduğundan sıkı bariyer
bakım teknikleri daha fazla yayılmasını önlemek için gereklidir. Görünüşte
sağlıklı laboratuar maymunları tarafından enfekte olmuş bir kaç insan olgusu
olmuştur.
Ebola virusui lk kez 1976 yılında tespit edilmiş ve adını Demokratik
Kongo Cumhuriyeti'nde bir nehirden almış, insan ve diğer primatları enfekte
eder. Virus negatif iplikli RNA Filovirusdur.
Doku iskemisi ve pıhtılaşma faktörlerinin tükenmesine neden olan Dissemine
intravasküler koagulasyon (DIC) Filovirus enfeksiyonlarının tipik bir
özelliğidir. Şu anda birçok anti-pıhtılaşma ajanları hayvan modellerinde DIC
önlenmesinde onların etkinliği için test edilmektedir.
|
Filamentöz partiküller yanı sıra karakteristik "Çoban
Crook" gösteren Marburg virüsü bir izolatının olumsuz boyama görüntüsü,
x100,000.
Image courtesy of Russell Regnery, Ph.D., DVRD, NCID, CDC. |
|
Mikrobiyoloji ve İmmünoloji On-line, Viroloji Bölümüne Dönünüz
This page last changed on
Wednesday, November 23, 2016
Page maintained by
Richard Hunt
|