x x

x

BAKTERIOLOGJIA IMUNOLOGJIA MIKOLOGJIA PARAZITOLOGJIA VIROLOGJIA

ANGLISHT

 

VIROLOGJI – KAPITULLI SHTATĖ    
PJESA E DYTĖ

HISTORIA E SĖMUNDJES

VIRUSI I PAMJAFTUESHMĖRISĖ  IMUNE TEK NJERIU DHE SIDA

 

Dr Richard Hunt

Professor
University of South Carolina School of Medicine

 

Pėrktheu:
Profesor Kristaq Bėrxholi
Virolog - Fakulteti i Mjekėsisė  Veterinare
Departamenti i L
ėndėve Paraklinike
Tiranė  - Shqipėri
 

 

SPANJISHT

E-MAIL DR BERXHOLI
 
  
 

LIDHJE ME SEKSIONE TĖ TJERA TĖ VIH DHE SIDA  JANĖ NĖ FUND TĖ KĖSAJ FAQEJE

BURIMET WEB

Lexoni raportet orgjinale  tė  1981-1982 MMĖR  njė smėundje tė re tė pamjaftueshmėrisė immune nė komunitetin e Gays.:
Njė grup i sarkomės  Kaposi's  dhe  Pneumocystis carinii. Pneumonia midis rezidentėve  homoseksualė  mashkullorė tė  Los Angelosit dhe Vėndeve Portokalle  California   

Limfoma difuze, e padiferencuar jo-Hodgkins  midis meshkujve homoseksualė – Shtetet e Bashkuara 

Raporti i parė i transfuzionit - lidhur me pamjaftueshmėrisė imune nė  Dhjetor 1982: 
Transfuzion i mundshėm  i lidhur me syndromin  e pamjaftueshmėrisė  imune (SIDA)

Raport i parė i hemofilėve –  lidhur  me pamjaftueshmėrinė imune nė Korrik  1982: 
Pneumocystis carinii Pneumonia midis personave me  Hemofilia - A

Moment i rėndėsishėm nė epidemiologjinė e SIDA nga CDC. Lidhje  me shumė materiale tė rėndėsishme  MMWR 
 
25 vjetėt e SIDA

 

Histori e SIDA
Avert.org

 


Ka tė ngjarė qė virusi i VIH tė jetė shfaqur pėr herė tė parė  nė njerėz nė Afrikė nė vitet 1930 ose 1940 si rezultat i infektimit  nga virusi simian i pamjaftueshmėrisė immune (VSI) nga shimpazetė. Meqėnėse ka disa grupe tė VIH-1 (shif pjesėn 6), ėshtė e mundshme qė njeriu tė jetė infektuar nga VSI nė mė shumė se njė rast. Sėmundja  u pėrhap nė Karibean por  ajo u shfaq vetėm  nė popullacionet homoseksuale nė Amerikė qė tėrhoqi vėmėndjen e publikut. 

Nė vitin 1981, grupe tė rasteve tė sarkomės Kaposi's (figura 3B) u raportuan tek pacientėt  nė  San Francisko dhe New York. Ky ishtė njė shpėrthim jo i zakontė nė Shtetet e Bashkuara, pasi sarkoma Kaposi's ishte njė sėmundje e rrallė qė ndodhte nė burra me moshė tė madhe me orgjinė  prej  Izraelit apo Mesdheut; megjithkėtė kėto grumbuj rastesh tė pacientėve ishin tė gjithė  nga homoseksualė  meshkuj tė rinj dhe sėmundja ishte mė agresive. Sėmundje tė tjera tė  lidhura  mė ndrydhjen e imunitetit gjithashtu   ishin parė nė kėtė popullacion tė njėjtė; sidomos theksojmė se kishte shfaqje tė Pneumocystis pneumonia (e cila ėshtė njė infeksion oportunistik) dhe lymfadenopati (e shpėrndarė, e padiferenuar  lymfoma jo-Hodgkins).
 
Sarkoma Kaposi's Ēfaqje e ralle e Kaposi's dhe sėmundja tė tjera SIDA Kur ėshtė evidentuar pėr herė rasti me SIDA? Pacient Zero? Leukoencefalopaty shumė vatrore progresive (LMP)

Pneumonia nga Pneumocystis, qė shkaktohet nga kėrpudhat parazitė (Pneumocystis carini - tani ėshtė riemėruar Pneumocystis jiroveci, Figura 3A), ėshtė gjithashtu njė sėmundje e rrallė nė Shtetet e Bashkuara. Gjatė periudhės midis viteve  1967 dhe 1978, kanė ndodhur nė Los Anxhelos vetėm 5 raste  tė kėsaj sėmundjeje; megjithkėtė vetėm nė vitin 1981 janė vrejtur pesė raste nė tė njėjtėn zonė. Nė kėtė rast ka qėnė e kundėrta pasi tė gjithė pacientėt ishin tė rinj homoseksualė. Numuri i partnerėve seks prej kėtyre pacientėve  duket se ėshtė mė i rėndėsishėm nė atė qė sėmundja ishte veēanėrisht prevalente  midis individėve tė pėrzier dhe partnerė tė kėtyre individėve.

Nuk u panė raste tė limfomave tė shpėrndara dhe tė padiferencuara lymfoma jo-Hodgkins,  nė popullatėn e tė rinjve meshkuj tė moshės  (20 - 39 vjeē) tė zonės sė San Fraciskos nė periudhėn midis 1977-1980. Megjithkėtė nga Marsi i vitit 1981 – Janar tė vitit 1982, brėnda 10 muajve  u shfaqėn 4 raste jo tė zakonshme  tė cilėt ishin po nga popullacioni i meshkujve homoseksualė. 

Gjatė 1982, njė pamjaftushmėri immune u gjet tek hemofilet ( Korrik), persona tė cilėt marrin gjak nėpėrmjet transfuzionit (Dhjetor) dhe pėrdorues intravenozė tė drogės tė cilėt shpėrndanin injektorėt. Pėr mė tepėr, nga Janari i vitit 1983, u pa e qartė qė partnerėt seksualė femra tė kėtyre pacientėve gjithashtu morėn sėmundjen. Nė kuptimin e kėsaj ishte e qartė  qė pjesmarrės ishte agjenti infektiv; agjenti ose kishte kaluar gjatė aktit seksual ose ishte marrė nėpėrmjet transfuzionit tė gjakut(dhėnies sė gjakut) ose (produkteve tė gjakut) nga njė person tjetėr. Nė tė njėjtėn kohė me kėto ngjarje qė ndodhnin nė vėndet perėndimore, mjekėt nė Uganda panė syndromin e  sėmundjes sė mbeturinave tė cilėt e quajtėn sėmundje dredharake. 

Pamja e qelizave-humbje zgjedhėse e qelizave ndihmėse T (Th-CD4+) supozohet pėr virus. Por agjenti infektiv ishte vėshtirė tė identifikohej nė fillim pėr shkak se ai nuk rritej nė qelizat T4 tė memorjes. Zbulimi i VIH varet nė rritjen e virusit in vitro qė kėrkon pėrdorimin e qelizave T4 tė aktivizuara.

Sėmundja orgjinale u emėrua  sarkoma Kaposi's dhe infeksionet oportunistike (IOSK) dhe mandej pamjaftueshmėri immune  e lidhur me Gay (PIMG) por tani ne dimė qė ajo ėshtė syndromi i fituar i pamjaftueshmėrisė immune ( SIDA nė anglisht AIDS ose pėrsėri SIDA nė Frėngjisht apo Spanjisht). SIDA ėshtė thuajse gjithmonė fatale si rezultat i ndrydhjes sė imunitetit dhe qė pasohet nga infeksionet oportunistike. Nga epidemia rezulton nė vdekje mė shumė se gjysma e pacientėve.

 

Pse ėshtė me rrezik kaq tė madh marja e SIDA nga hemofilikėt? Ēfarė ėshtė sėmundja dredharake? Haiti dhe Klubi 4H    

 

Hyrja e VIH nė popullacionin njerėzor SVI dhe sėmundja Si e marrin shimpazetė VSI? 25 vjet tė SIDA Vaksina e polios dhe origjina e SIDA

Ēelsi pėr rritjen e  VIH u gjet me realizimin qė, ndėrsa  ai nuk rritet nė limfocitet e memorjes,  rritet nė qelizat T4 qė janė aktivizuar me cytokinė tė quajtur interleukinė-1. Virusi u izolua nė vitin 1984 nga Luc Montanier (Instituti Pastėr, Paris) dhe Robert Gallo (NIH, Bethesda, SHBA). Montanier e quajti virusin virusi i  lymfoadenopatisė (VLA) dhe Gallo, i cili ka zbuluar pėr herė tė parė virusin e leukemisė sė njeriut (VLTH-1), e emėrtoi  VLTH-3. Sot ne e njofim atė si virusin e pamjaftueshmėrisė imune tė njeriut (VPIH).     

Njė pamje e ngjashme qelizore u pa nė disa raste tė infeksionit tė leukemisė sė felinėve dhe infeksionit tė VLTH-1 qė do tė thotė humbje selektive e njė klase specifike tė qelizave  duke i dhėnė kėshtu rritje pamjaftueshmėrisė immune qė mendohet se shkaktari i SIDA ėshtė njė virus.



VIDEO

Shif njė video prej  17 minutash  duke  parė mbrapa nė ditėt  e para tė CDC pjesėmarrėse nė epideminė e SIDA

RealVideo  

VIDEO
Update nė testimin e shpejtė tė VIH

Figura 3A
Cystet e  Pneumocystis carinii nė SIDA. Ngjyrimi me argjend methenamine. Histopatologjia e mushkėrisė tregon cyste karakteristike me formėn e kupės  dhe grumbuj  tė ngjashme me cyste me mure tė trashė. CDC/ Dr. Edwin P. Ewing, Jr.
 
Figura 3B
Sarkoma Kaposi's
kaposi-jh.jpg (26059 bytes)  Infiltrat rreth venave tek sarkoma Kaposi qė tregojnė njė  pėrzierje tė qelizave boshtore, inflamatore dhe njė hapėsirė rreth enėve.  The Johns Hopkins Autopsy Resource (JHAR). Image Archive. 

karpsarc.gif (62519 bytes)  Sarkoma Kaposi's (lėkurė). Bristol Biomedical Image Archive, University of Bristol. Pėrdoret me leje

karpsarc2.gif (44879 bytes)  Lėkurė me SIDA e lidhur me sarkomėn Kaposi's  Bristol Biomedical Image Archive, University of Bristol. Used with permission
 
Lezionet nė stomakun  e  njė pacienti me sarkoma Kaposi's    
 

 

 


 

PJESE TE TJERA TE VIH

PJESA  I VIRUSI I PAMJAFTUESHMĖRISĖ  IMUNE TEK NJERZIT DHE SIDA

PJESA II VIH DHE SIDA; SĖMUNDJA

PJESA III KURSI I SĖMUNDJES

PJESA  IV PĖRPARIMI DHE BASHKĖ-FAKTORĖT

PJESA  V STATISTIKAT

PJESA VI  NĖNTIPET DHE BASHKĖ-RECEPTORĖT

PJESA VII  KOMPONENTĖT DHE CIKLI JETĖSOR I VIH

PJESA VIII  LATENCA E VIH

PJESA  IX GJENOMA E VIH

PJESA  X  HUMBJA E QELIZAVE CD4

PJESA XI  INFEKTIMI I QELIZAVE TĖ TJERA NGA VIH DHE POPULLACIONI I POLYMORFIZMIT

APENDIX I  VAKSINA ANTI-VIH

APENDIX II  SHKAKTON VIH- SIDA?

APENDIX III  KEMIOTERAPIA ANTI-VIH

 


 

Kthehu nė seksionin e virologji tė Microbiology and Immunology On-line

 


faqja sė fundi e ndėrruar nė  Monday, February 16, 2015
faqja mbahet nga 
Richard Hunt